„Wspólnik iluzoryczny” a ZUS

Czy wiesz, że w przypadku spółek „prawie” jednoosobowych istnieje ryzyko, że drugi wspólnik zostanie uznany za wspólnika iluzorycznego? Czy w takim przypadku jest zobowiązany do płacenia składek ZUS?

Wspólnik iluzoryczny – aspekty prawne

Przepisy z zakresu prawa ubezpieczeń społecznych traktują wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jako osobę prowadzącą działalność gospodarczą spoza sektora rolniczego. W przypadku spółek wieloosobowych, gdy jeden wspólnik posiada znaczną przewagę głosów i wykorzystuje ją w taki sposób, że spółka jest traktowana jak spółka jednoosobowa, drugi wspólnik jest uznawany za wspólnika iluzorycznego.

Wspólnik iluzoryczny z ZUS

Chociaż przepisy zakładają, że wspólnik w jednoosobowej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, sytuacja komplikuje się w spółkach wieloosobowych. Gdy jeden wspólnik posiada znaczną przewagę głosów i kontroluje spółkę w taki sposób, że przypomina ona spółkę jednoosobową, drugi wspólnik może zostać uznany za wspólnika iluzorycznego. To prowadzi do niejednoznaczności prawnych i różnych interpretacji ze strony ZUS-u oraz Sądu Najwyższego.

Na podstawie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, osoba fizyczna, która prowadzi działalność gospodarczą spoza sektora rolniczego w Polsce, jest zobowiązana do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. W przypadku wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, który prowadzi działalność gospodarczą zgodnie z przepisami prawa dla przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych, również obowiązują go te ubezpieczenia, zgodnie z artykułem 8 ust. 6 pkt 1 ustawy.
Warto zaznaczyć, że ten przepis jasno określa, że obowiązek ubezpieczeniowy dotyczy wyłącznie wspólnika, który jest jednocześnie jedynym wspólnikiem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Oznacza to, że w przypadku gdy spółka z o.o. ma więcej niż jednego wspólnika, nie występuje taki obowiązek. Jest to różnica w porównaniu do spółek jawnych, komandytowych lub partnerskich, gdzie wszyscy wspólnicy są objęci obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi zgodnie z przepisami ustawy.