Sygnaliści w Polsce – jak będzie wyglądać ich ochrona?

Sygnaliści odgrywają bardzo znaczącą rolę w ujawnianiu nieprawidłowości i naruszeń, które mogłyby pozostać nieodkryte, zagrażając interesom publicznym. W Polsce projekt ustawy o ochronie sygnalistów, będący przedmiotem obrad Senatu 5 czerwca 2024 roku, wywołał duże emocje i liczne kontrowersje. Jedną z najważniejszych i najbardziej kontrowersyjnych poprawek było wykreślenie z katalogu naruszeń zgłaszania spraw dotyczących prawa pracy. Decyzja ta spotkała się z krytyką wielu środowisk, wskazując na konieczność znalezienia kompromisu i włączenia pewnych aspektów prawa pracy do katalogu naruszeń.

Brak konsultacji

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zdecydowało się na rozszerzenie katalogu naruszeń o prawo pracy bez wcześniejszych konsultacji społecznych. Ta decyzja była zaskoczeniem dla wielu grup interesu, które uznały, że obszar ten został zdefiniowany zbyt szeroko.

Skutki szerokiego zdefiniowania naruszeń

Tak ogólne sformułowanie naruszeń mogłoby prowadzić do nadmiernego obciążenia systemu zgłoszeń wewnętrznych, który miałby obejmować nawet drobne sprawy wewnętrzne. Mogłoby to skutkować nadmierną liczbą zgłoszeń dotyczących kwestii indywidualnych, podczas gdy głównym celem dyrektywy jest ochrona interesu publicznego. Dodatkowo brak precyzyjnych definicji mógłby wprowadzić chaos i niepewność wśród pracodawców i pracowników, utrudniając skuteczne zarządzanie zgłoszeniami.

Potrzeba ochrony praw pracowniczych

Pomimo decyzji Senatu o wykreśleniu prawa pracy z katalogu naruszeń, ważne jest, aby ustawodawca nie zaniedbywał tego obszaru. W rzeczywistości istnieją pewne aspekty prawa pracy, które powinny być chronione przez ustawę o sygnalistach. Na przykład, naruszenia dotyczące mobbingu, wykroczeń z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy (bhp) oraz czynów mogących stanowić przestępstwo, powinny być uwzględnione w katalogu naruszeń.

Mobbing i bezpieczeństwo pracy

Włączenie mobbingu do katalogu naruszeń mogłoby znacząco wzmocnić ochronę pracowników przed nieetycznymi praktykami w miejscu pracy. Mobbing jest poważnym problemem, który wpływa na zdrowie psychiczne i fizyczne pracowników oraz na atmosferę w miejscu pracy. Możliwość zgłaszania takich naruszeń mogłaby przyczynić się do lepszej identyfikacji i eliminacji tego zjawiska.

Podobnie, naruszenia z zakresu bhp mają bezpośredni wpływ na zdrowie i życie pracowników. Umożliwienie sygnalistom zgłaszania takich naruszeń mogłoby pomóc w identyfikacji miejsc pracy, gdzie często dochodzi do wypadków, oraz w podjęciu odpowiednich działań prewencyjnych.

Czyny stanowiące przestępstwo

Ułatwienie zgłaszania czynów mogących stanowić przestępstwo, takich jak kradzież czy oszustwa, mogłoby pozytywnie wpłynąć na ich wykrywalność. Sygnaliści odgrywają kluczową rolę w ujawnianiu takich naruszeń, które często pozostają niewykryte bez ich pomocy. Dlatego też ich ochrona i możliwość zgłaszania tych czynów jest niezwykle ważna dla utrzymania praworządności i sprawiedliwości w miejscu pracy.

Podsumowanie

Ustawa o ochronie sygnalistów jest niezwykle ważnym krokiem w kierunku zwiększenia przejrzystości i uczciwości w miejscach pracy. Mimo że decyzja Senatu o wykreśleniu prawa pracy z katalogu naruszeń budzi kontrowersje, ważne jest, aby ustawodawca nie zaniedbywał tego obszaru. Ochrona praw pracowniczych, w tym możliwość zgłaszania mobbingu, naruszeń bhp oraz czynów mogących stanowić przestępstwo, powinna być integralną częścią systemu ochrony sygnalistów. Kluczowe będzie znalezienie kompromisu, który zadowoli wszystkie strony i zapewni skuteczną ochronę interesu publicznego.