Jak skutecznie wypowiedzieć umowę zawartą na piśmie?

Różnego rodzaju umowy zawieramy praktycznie codziennie – od podstawowych zakupów w sklepie spożywczym (tzw. czynność prawna per facta concludentia – w sposób dorozumiany), przez umowę na abonament telefoniczny, aż po umowę na kredyt hipoteczny finansujący zakup mieszkania czy domu. Obok umów w formie dorozumianej, zdecydowana większość ma formę pisemną. Nie każdy z nas ma wiedzę i doświadczenie prawne, aby wiedzieć, jak w razie potrzeby taką umowę wypowiedzieć.

Zwykła forma pisemna wymaga zamieszczenia własnoręcznego podpisu przez osobę, która dokonuje danej czynności prawnej – w tym przypadku: osobę będącą stroną umowy dla przykładu na wspomniany już abonament telefoniczny.

Często umowy takie, nawet jeśli zawierają postanowienia o okresie wypowiedzenia, milczą w kwestii formy takiego wypowiedzenia. Automatycznie myślimy wtedy, że mamy całkowitą dowolność w sposobie rozwiązania umowy.

Dalej wydaje się już z górki… wysyłamy wypowiedzenie jako wiadomość mailową, aby przypadkiem nie musieć nic drukować, wysyłać pocztą czy co gorsza osobiście doręczać drugiej stronie umowy. A taki ruch zwykle okazuje się błędem…

Art. 77 § 2 Kodeksu cywilnego stanowi bowiem, że w sytuacji, gdy umowa została zawarta w formie pisemnej, jej rozwiązanie za zgodą obu stron (porozumienie o rozwiązaniu), jak również odstąpienie od niej albo jej wypowiedzenie powinno być również stwierdzone pismem.

Tym samym wysłanie zwykłego maila z informacją o woli wypowiedzenia umowy nie jest wystarczające – bo brakuje tam choćby własnoręcznego podpisu, który stanowi podstawowy wyznacznik formy pisemnej. Aby spełnić ten wymóg, należy przynajmniej mailowo wysłać skan podpisanego wypowiedzenia, a najlepiej – oryginał wypowiedzenia listem poleconym.

Inną sprawą jest, że wywołany art. 77 Kodeksu cywilnego nie przewiduje żadnej sankcji za postępowanie sprzeczne z tą regulacją. W praktyce oznacza to tyle, że zwykła forma pisemna jest formą jedynie dowodową (ad probationem) i jej nieprzestrzeganie wprowadza tylko ograniczenia dowodowe, natomiast nie skutkuje nieważnością czynności dokonanej bez formy pisemnej. Co więcej, takie ograniczenia dowodowe nie dotyczą umów zawieranych między przedsiębiorcami (B2B – Business to Business).

Jeśli niezachowanie właściwej formy miałoby powodować nieważność całej czynności, musiałoby to zostać wprost wyrażone w przepisach szczególnych bądź postanowieniach umowy – jako forma pod rygorem nieważności (ad solemnitatem).

Źródło informacji: Wiedza autorska / Kodeks cywilny