Czy zastanawiałeś się kiedyś, czy istnieje możliwość prowadzenia swojej pasji, pracy lub drobnej działalności bez konieczności formalnego zarejestrowania firmy? Jeśli prowadzisz bloga, tworzysz projekty graficzne, produkujesz własne wino lub okazjonalnie sprzedajesz coś przez internet, być może zainteresuje Cię możliwość działalności nierejestrowanej. Właśnie w tej formie prowadzenia działalności gospodarczej nie jest konieczne spełnianie wymagań formalnych związanych z rejestracją przedsiębiorstwa. Dlatego warto przyjrzeć się bliżej przepisom dotyczącym tej alternatywnej ścieżki i dowiedzieć się, czy możesz skorzystać z korzyści, jakie niesie ze sobą działalność nierejestrowana.

Działalność nierejestrowana – kiedy można ją prowadzić?

Działalność gospodarcza to zorganizowana forma działalności, mająca na celu osiąganie zysku, prowadzona w sposób ciągły i we własnym imieniu. Istnieje jednak wyjątkowa kategoria działalności, która nie wymaga rejestracji i nie jest uznawana za działalność gospodarczą ze względu na niski poziom dochodów. Mówimy tutaj o działalności nierejestrowej. W przypadku prowadzenia działalności nierejestrowej nie jest konieczne posiadanie wpisu w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Aby móc prowadzić taką działalność, musisz spełnić dwa kryteria.
Po pierwsze, miesięczne przychody z działalności nie mogą przekroczyć 50% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku. Na przykład, w tym roku, do 30 czerwca, przychody nie powinny przekroczyć 1745 złotych w żadnym miesiącu, a od 1 lipca do 31 grudnia – 1800 złotych.
Po drugie, w ciągu ostatnich 60 miesięcy (czyli 5 lat) nie powinieneś lub powinnaś prowadzić działalności gospodarczej. Jeżeli spełniasz te warunki, możesz prowadzić działalność nierejestrową bez konieczności rejestracji w CEIDG.

Pracownik posiada wiele praw, które zapewniają mu ochronę przed wykorzystywaniem i niesprawiedliwym traktowaniem przez pracodawcę. W tym artykule przedstawimy najważniejsze prawa pracownika, których każdy z nas powinien być świadomy.

Definicja pracownika

Aby móc przedstawić najważniejsze prawa pracownika, warto najpierw wyjaśnić kim w ogóle jest pracownik. Może wydawać się to oczywiste, jednak niekoniecznie takie jest. Definicja pracownika została zawarta już na samym początku Kodeksu pracy (dalej: KP). W art. 2 KP możemy przeczytać, że pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę.

Najważniejsze prawa pracownika

Do najważniejszych praw pracownika, należą:

– Prawo do godziwego wynagrodzenia – pracownik ma prawo do otrzymywania wynagrodzenia za swoją pracę w wysokości umówionej z pracodawcą. Wynagrodzenie nie może być niższe niż wynagrodzenie minimalne obowiązujące w danym czasie;

– Prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy – pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikowi bezpieczne i higieniczne warunki pracy, które nie zagrażają jego zdrowiu i życiu. W przypadku naruszenia tego prawa pracownik ma prawo do złożenia skargi i zażądania zmian;

– Prawo do równego traktowania – każdy pracownik ma prawo do równego traktowania bez względu na płeć, wiek, orientację seksualną, rasę, narodowość, religię czy pochodzenie społeczne;

– Prawo do wypoczynku i urlopu – pracownik ma prawo do określonej liczby dni urlopu w ciągu roku kalendarzowego oraz do czasu wolnego po wykonaniu pewnej ilości pracy. Pracownik ma również prawo do przerw w pracy w ciągu dnia;

– Prawo do pełnienia wyłącznie obowiązków wynikających z zawartej umowy. Podstawowym dokumentem regulującym wzajemny stosunek pracodawcy i pracownika jest umowa o pracę. Powinna ona określać warunki zatrudnienia, takie jak rodzaj pracy, wynagrodzenie, czas pracy, przysługujący urlop/urlopy, a także inne prawa i obowiązki pracownika.

Podsumowując, powyższe prawa pracownika stanowią fundamenty ochrony pracownika przed wykorzystaniem i niesprawiedliwym traktowaniem przez pracodawcę. Każdy pracownik powinien być świadomy swoich praw i umiejętnie korzystać z nich w celu zapewnienia sobie godziwych warunków zatrudnienia i ochrony swoich interesów.

W 2023 r. Kodeks pracy przechodzi prawdziwą rewolucję. Zmian, które w nim zajdą jest cała masa. Zaledwie 5 dni temu, bo w dniu w dniu 23 marca 2023 r. Prezydent RP podpisał ustawę z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks Pracy oraz niektórych innych ustaw (dalej: ustawa). Jakie zmiany w Kodeksie pracy będą obowiązywać od kwietnia? Poniżej przedstawiam najważniejsze z nich.

Kodeks pracy — wykaz zmian od kwietnia 2023 r.

Ogólny wykaz zmian w KP, które wejdą w życie na wiosnę 2023 r., jest bardzo długi.
Niektóre z nich, to:

– Ochrona przed niekorzystnym traktowaniem w zatrudnieniu z powodu korzystania z uprawnień pracowniczych.
Zmiana w zakresie umów o pracę na okres próbny;
– Prawo do jednoczesnego zatrudnienia lub wykonywania pracy na innej podstawie u innego pracodawcy;
– Rozszerzenie obowiązku informacyjnego dla pracownika od pracodawcy w zakresie stosunku pracy;
– Dodatkowa ochrona pracowników przed rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia i za wypowiedzeniem. Pracodawca nie może: prowadzić przygotowań do wypowiedzenia lub rozwiązania bez wypowiedzenia stosunku pracy;
– Zmiany w umowach na czas określony — m.in. oświadczenie pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas określony powinno wskazywać przyczynę uzasadniająca to wypowiedzenie;
– Obowiązek pracodawcy informowania o wolnych stanowiskach pracy i procedurach awansu;
– Przyznanie prawa 2 dni lub 16 godzin do zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej;
– Przyznanie prawa do 5 dni urlopu opiekuńczego;
– Zmiany w przepisach dotyczących ochrony stosunku pracy pracowników korzystających z urlopów związanych z rodzicielstwem;
– Wydłużenie okresu, w którym pracownik wychowujący dziecko do 4. roku życia może wyrazić zgodę m.in. na pracę nadliczbową;
– Zmiana zasad wykorzystywania urlopu rodzicielskiego;
– Zmiany w przepisach dotyczących korzystania z łączenia urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy.

Kiedy nowe przepisy wejdą w życie?

Ustawa wchodzi w życie po upływie 21 dni od dnia ogłoszenia. Jeżeli więc ogłoszenie nastąpi w najbliższym czasie, ustawa wejdzie w życie jeszcze w kwietniu 2023 r.

Urlop na żądanie to możliwość, z której pracownik może skorzystać w tzw. nagłych sytuacjach. Choć przysługuje w wymiarze 4 dni w roku kalendarzowym, należy pamiętać, że jest on częścią urlopu wypoczynkowego.

Urlop na żądanie — czy pracodawca może odmówić?

Wiele kontrowersji wzbudza kwestia odmowy udzielenia przez pracodawcę urlopu na żądanie. W końcu przepisy jasno określają, że pracownik ma do niego prawo. Należy jednak podkreślić, że pracodawca może odmówić udzielenia urlopu na żądanie, jeśli nieobecność pracownika zaszkodziłaby interesom zakładu pracy (wyr. SN z 2.10.2009 r., II PK 123/09).

W jakiej formie wnioskować o urlop na żądanie?

Kodeks pracy nie przewidział żadnej szczególnej formy wniosku dla tego typu urlopu. Może on być zatem złożony w następujących formach:
– Pisemnie;
– Ustnie;
– Faksem;
– Telefonicznie;
– Za pośrednictwem poczty internetowej;
– Listem poleconym lub kurierem.

Jednak to, co ma znaczenie to termin zgłoszenia konieczności skorzystania z urlopu na żądanie. Pracownik powinien zgłosić żądanie udzielenia urlopu najpóźniej w dniu jego rozpoczęcia. Zgłoszenie wniosku o udzielenie urlopu na żądanie może nastąpić w okresie poprzedzającym termin rozpoczęcia tego urlopu, a także w dniu rozpoczęcia korzystania z urlopu.
Pracownik nie powinien także rozpoczynać korzystania z urlopu na żądanie bez decyzji pracodawcy o jego udzieleniu. Rozpoczęcie urlopu na żądanie przed udzieleniem go przez pracodawcę może być uznane za nieusprawiedliwioną nieobecność w pracy, będącą ciężkim naruszeniem jednego z podstawowych obowiązków pracowniczych.

To już pewne — płaca minimalna w 2023 r. wzrośnie i to, aż dwa razy w ciągu roku. Nie da się ukryć, że wzrost cen produktów i usług znacząco wzrósł. Odczuwa to w mniejszym lub większym stopniu chyba każdy.
Informacja o wzroście płacy minimalne jest dobrą wiadomością przede wszystkim dla wszystkich tych, którzy otrzymują minimalne wynagrodzenie. Ile obecnie wynosi płaca minimalna w 2023 r.? O ile jeszcze wzrośnie w tym roku?

Płaca minimalna w 2023 r.

W porównaniu z rokiem 2022, minimalne wynagrodzenie brutto, wraz z początkiem roku 2023 wzrosło, aż o 480 zł. Z kolei minimalna stawka godzinowa brutto — o 3,10 zł. Oznacza to, że płaca minimalna wraz z 1 stycznia 2023 r. wzrosła do 3490 zł. Natomiast minimalna stawka godzinowa wynosi obecnie 22,80 zł.

Płaca minimalna wzrośnie w tym roku po raz drugi

Dla wielu, pozytywnym zaskoczeniem może być także fakt, że płaca minimalna w tym roku wzrośnie jeszcze raz. Kolejna podwyżka zaplanowana jest na 1 lipca 2023 r. Wyniesie ona wówczas 3600 zł, a minimalna stawka godzinowa 23,50 zł.

Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów stan zagrożenia epidemicznego zostanie przedłużony do 31 marca 2023 r.

Co to oznacza z perspektywy prawa pracy?

W związku z przedłużeniem stanu zagrożenia epidemicznego, pracodawcy w dalszym ciągu są uprawnieni do:

– Jednostronnego polecenia wykonywania pracy zdalnej, do 3 miesięcy po odwołaniu stanu zagrożenia epidemicznego (przepisy dot. pracy zdalnej będą procedowane na najbliższym posiedzeniu Sejmu 11-13.01);

– udzielenia pracownikom w wyznaczonym terminie zaległego urlopu wypoczynkowego do 30 dni, nawet bez uzyskania zgody pracownika;

– zawieszenia obowiązku wykonywania badań profilaktycznych do 180 dni po odwołaniu tego stanu;

– ograniczenia wysokości odpraw, odszkodowań i innych świadczeń wypłacanych w związku z zakończeniem stosunku pracy w razie spadku obrotów gospodarczych lub istotnego wzrostu obciążenia funduszu wynagrodzeń. W tej samej sytuacji możliwe jest zawieszenie obowiązków związanych z tworzeniem i funkcjonowaniem ZFŚS;

– wypowiedzenia umów o zakazie konkurencji z zachowaniem 7-dniowego terminu.

Praca zdalna — jakie będą nowe przepisy?

Kiedy nowe przepisy wejdą w życie?Nowe przepisy wejdą w życie dwa miesiące po ogłoszeniu, czyli najwcześniej na przełomie lutego i marca przyszłego roku. Pracownicy, którzy będą chcieli pracować zdalnie, będą musieli złożyć wniosek. Niektórym z nich, pracodawca nie będzie mógł odmówić pracy z domu.